Ο Βασίλης Λιβάνιος διδάσκει Μεταφυσική στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Πατρών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στην ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών και της τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Εργάστηκε επί σειρά ετών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθώς και στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε έγκυρα διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, ενώ η μονογραφία του Science in Metaphysics: Exploring the Metaphysics of Properties and Laws (2017) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Palgrave Macmillan.

Πρόλογος 13

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Προλεγόμενα

Κεφάλαιο 1
Ιδιότητες: Ύπαρξη και Ταυτότητα 19

1.1 Περί της ύπαρξης των ιδιοτήτων 19
1.2 Ιδιότητες και κριτήρια ταυτότητας 32

Κεφάλαιο 2
Είδη ιδιοτήτων 37

2.1 Ιδιότητες πρώτης τάξης και ανωτέρων τάξεων 37
2.2 Απλές και σύνθετες ιδιότητες 39
2.3 Προσδιορισμένες και προσδιορίσιμες ιδιότητες 44
2.4 Ενδεχομενικές και ουσιώδεις ιδιότητες 46
2.5 Εγγενείς και μη εγγενείς ιδιότητες 48
2.6 Ποιοτικές και μη ποιοτικές ιδιότητες 54
2.7 Φυσικά είδη 57

ΜΕΡΟΣ ΔΕYΤΕΡΟ

Η αντιπαράθεση ρεαλισμού-νομιναλισμού για τις ιδιότητες

Εισαγωγή 63

Κεφάλαιο 3
Είναι οι ιδιότητες καθόλου; Ρεαλισμός 69

3.1 Η βασική θέση του ρεαλισμού 69
3.2 Yπάρχουν μη πραγματωμένα καθόλου; 72
3.3 Πλεονεκτήματα της ρεαλιστικής προσέγγισης 78
3.4 Προβλήματα της ρεαλιστικής προσέγγισης 82
3.4.1 Προβλήματα με τη συσχέτιση επιμέρους-καθόλου 82
3.4.2 Προβλήματα με τη φύση των καθόλου 90
3.4.3 Προβλήματα με την ομοιότητα μεταξύ καθόλου 92

Κεφάλαιο 4
Και αν δεν Yπάρχουν ιδιότητες; Aκραίος νομιναλισμός 103

4.1 Εισαγωγή 103
4.2 Σύντομη ματιά στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ακραίου νομιναλισμού 106
4.3 Μορφές ακραίου νομιναλισμού 108
4.3.1 Νομιναλισμός κατηγορημάτων 108
4.3.2 Νομιναλισμός κλάσεων 111
4.3.3 Νομιναλισμός ομοιοτήτων 115
4.3.4 Εθελοτυφλών νομιναλισμός 123
4.4 Νομιναλιστικές στρατηγικές αντιμετώπισης του προβλήματος της αναφοράς σε (ενικούς) αφηρημένους όρους 129
4.5 Mεταγλωσσικός νομιναλισμός 132
4.6 Εννοιολογισμός (Conceptualism) 134
4.7 Wittgenstein και οικογενειακές ομοιότητες 136

Κεφάλαιο 5
Είναι οι ιδιότητες επιμέρους; Μετριοπαθής νομιναλισμός 141

5.1 Εισαγωγή 141
5.2 Ποια είναι τα οντολογικά χαρακτηριστικά των τρόπων; 145
5.3 Πλεονεκτήματα της θεωρίας 159
5.4 Προβλήματα της θεωρίας τρόπων 166
5.4.1 Προβλήματα που αφορούν την εξατομίκευση, την αριθμητική διάκριση και τον καθορισμό του πλήθους των τρόπων 167
5.4.2 Προβλήματα που αφορούν τη σχέση ομοιότητας μεταξύ τρόπων 172

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Η οντολογική σyσταση των αντικειμένων
Προοίμιο 181

Κεφάλαιο 6
Η θεωρία δέσμης (bundle theory) 189

6.1 Εισαγωγή 189
6.2 Προβλήματα για τη Θεωρία Δέσμης Ι – Η απαιτούμενη ενότητα των ιδιοτήτων που συνιστούν τη δέσμη 196
6.3 Προβλήματα για τη Θεωρία Δέσμης ΙΙ – Η Αρχή Ταυτότητας των Μη Διακρίσιμων Αντικειμένων 207

Κεφάλαιο 7
Η θεωρία των ‘γυμνών’ υποστρωμάτων (bare substrata theory) 227

7.1 Εισαγωγή 227
7.2 Προβλήματα για τη θεωρία των ‘γυμνών’ υποστρωμάτων 230
7.3 Είναι οι θεωρίες δέσμης και υποστρώματος ισοδύναμες; 239

Κεφάλαιο 8
Νεο-αριστοτελικές προσεγγίσεις 243

8.1 Το αριστοτελικό πλαίσιο με μια ματιά 243
8.1.1 Κατηγορίες – υπόσταση 243
8.1.2 Μετά τα Φυσικά – υπόσταση και ουσία 247
8.2 Νεο-αριστοτελικές θεωρίες 250
8.2.1 Η oντολογία των τεσσάρων κατηγοριών του Lowe 251
8.2.2 Η υλομορφική οντολογία του Loux 254
8.2.3 Η θεωρία ‘αριστοτελικών τρόπων’ του Denkel 256
8.3 Νέφη στον νεο-αριστοτελικό ουρανό 259
8.3.1 Η οντολογική ανάλυση των επιμέρους που δεν είναι υποστάσεις 260
8.3.2 Η ενότητα των υποστάσεων 260
8.3.3 Η ενότητα των μορφών 264
8.3.4 Είναι ο νεο-αριστοτελισμός κατάλοιπο μιας περασμένης εποχής; 265

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A 267

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β 281

Βιβλιογραφία 289