ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΟΣΜΟΑΝΤΙΛΗΨΗ
€12,11
| Τίτλος | Ο κύκλος της Βιέννης. Η επιστημονική κοσμοαντίληψη |
|---|
Γενικές Πληροφορίες
| Συγγραφέας | |
|---|---|
| Επιμέλεια-διόρθωση | Αρετή Μπουκάλα |
| Ημερομηνία Έκδοσης | Σεπτέμβριος 2010 |
| Αριθμός σελίδων |
| ISBN | 978-960-99186-2-6 |
|---|
| Κατηγορία | Φιλοσοφία |
|---|
Σύνοψη
Η φιλοσοφία των μελών του Κύκλου της Βιέννης μας ενδιαφέρει σήμερα επειδή είναι γόνιμη και ανοιχτή για περαιτέρω προβληματισμό. Ο Κύκλος ποτελεί για μας –πέρα από το καθαρά ιστορικό ενδιαφέρον– σημείο αναφοράς της φιλοσοφικής πρακτικής που καθιέρωσε: με τα γραπτά του, τις δραστηριότητές του, τις εκδηλώσεις του και τις ευρύτερες κοινωνικές παρεμβάσεις του, ο Κύκλος διαμόρφωσε το ακαδημαϊκό φιλοσοφικό κοινό του 20ού αιώνα, ενώ ταυτόχρονα το κατέστησε απαιτητικό ως προς τους ρόπους άσκησης της φιλοσοφικής δραστηριότητας. Έδειξε έμπρακτα πώς συνεργαζόμαστε για να διαβάσουμε και να κάνουμε φιλοσοφία, πώς διαλεγόμαστε με τις άλλες παραδόσεις (έστω με τρόπο πολεμικό και συχνά «αγενή»): προσδιόρισε κανόνες και διαμόρφωσε κριτήρια, και έτσι επηρέασε τη φιλοσοφική πρακτική. Ζητούμενο της φιλοσοφικής πρακτικής είναι πάντοτε να εγκαθιδρύει μια στενή σχέση ανάμεσα στη φιλοσοφία, την κοινωνία και στην επιστήμη: αυτή τη σχέση θέλουμε να αποκαταστήσουμε και σήμερα.
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Ρουσόπουλος είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη φιλοσοφία των μαθηματικών και της λογικής, την αναλυτική φιλοσοφία, τη γνωσιολογία και την επιστημολογία. Έχει μεταφράσει τη Φιλοσοφία της Λογικής του Κουάιν (2008), έχει δημοσιεύσει άρθρα στις περιοχές της γνωσιολογίας, της επιστημολογίας και της φιλοσοφίας των μαθηματικών και έχει γράψει τα εξής βιβλία: Επιστημολογία των μαθηματικών (1990), Μαθηματικός ρεαλισμός (1999), Αναλυτική της παράστασης (1998) και Γνωσιολογία (2009). Επίσης, έχει επιμεληθεί τους τόμους Αλήθεια (2002) και Σύγχρονος εμπειρισμός (2008).
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Κύκλος της Βιέννης και το αίτημα αναστοχασμού της γνωσιολογίας 9
1. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ-ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΝΤ 21
2. ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΡΕΓΚΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ 27
2.1. Ο ρόλος της νέας λογικής και της λογικής ανάλυσης στη διαμόρφωση «του νέου τύπου φιλοσοφίας» 28
2.1.1. Φρέγκε: Η νέα λογική 28
2.1.2. Ράσελ: Η μέθοδος της λογικής ανάλυσης 31
2.2. Η επιστημολογία 32
2.2.1. Μαχ: Η φυσική επιστήμη 34
2.2.2. Ντιέμ: Η φυσική θεωρία 37
2.3. Η θεωρία της γνώσης και η διαμάχη με την επιστημολογία 40
2.3.1. Κασίρερ: Η κριτική θεωρία της γνώσης 41
2.3.2. Σλικ: Η φιλοσοφία «κατοικεί» στις επιστήμες 44
2.4. Βιτγκενστάιν: Η φιλοσοφία ως λογική διασάφηση των σκέψεων 48
2.5. Κάρναπ: «Ο νέος τύπος φιλοσοφίας» 52
3. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ 57
«Η επιστημονική κοσμοαντίληψη: Ο Κύκλος της Βιέννης» 60
4. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ-ΚΟΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 67
4.1. Το πρόβλημα θεμελίωσης της «άμεσης» γνώσης: προτάσεις πρωτοκόλλου, προτάσεις παρατήρησης και διαπιστώσεις 69
4.2. Σλικ: Μορφή και περιεχόμενο 73
4.3. Κάρναπ: Η μέθοδος της λογικής σύνταξης 77
4.4. Κάρναπ: Η σημασιολογική μέθοδος 80
4.5. Νόιρατ: Το σχέδιο ενότητας της επιστήμης. Οι εγκυκλοπαίδειες, το καράβι και ο ριζοσπαστικός φυσικαλισμός 84
5. ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ, ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΒΙΕΝΝΗΣ 89
5.1. Μετεγκατάσταση και εγκλιματισμός 90
5.2. Η φιλοσοφία της επιστήμης 92
5.3. Η «πτώση» 96
6. ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
Ο Κύκλος της Βιέννης: Μια (επαν)εκτίμηση 103
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Χανς Χαν, Ότο Νόιρατ, Ρούντολφ Κάρναπ:
Η επιστημονική κοσμοαντίληψη:
Ο Κύκλος της Βιέννης 113
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ 141
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 147
Κριτικές
Μανώλης Περάκης, Ο Κύκλος της Βιέννης, www.philosophica.gr, 15.12.2011
Τάσος Καφαντάρης, Γόνιμη συζήτηση μετά την κατάρρευση, "Το Βήμα", 13.3.2011
